Aansprakelijkheid: hoe kan ik iemand aansprakelijk stellen?

Materiële schade is alle schade die in een bepaald geldbedrag uit te drukken is. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om beschadigde materialen, maar ook om letselschade.

Onder immateriële schade valt de schade die niet direct in een geldbedrag uit te drukken is. U kunt daarbij bijvoorbeeld denken aan psychische schade als gevolg van het feit dat u betrokken bent geraakt bij een ongeluk. De schadevergoeding voor immateriële schade heet smartengeld.

Met het afsluiten van een verzekering kunt u uzelf beschermen tegen bepaalde vormen van schade waarvoor u aansprakelijk gesteld kunt worden. 

De Wettelijke Aansprakelijkheidsverzekering (WA-verzekering) dekt bijvoorbeeld de schade die u met een voertuig toebrengt aan een ander. Daarnaast is het ook mogelijk om een aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren (AVP) af te sluiten. Die dekt schade die u toebrengt aan anderen (met bepaalde uitzonderingen). Wat voor schade en hoeveel de verzekering precies vergoedt, hangt af van de dekking van de verzekering. Er zijn ook bepaalde typen verzekeringen waarmee zakelijke partijen zoals werkgevers zich kunnen verzekeren tegen aansprakelijkheid.

Ook zonder een fout te maken, kunt u in bepaalde gevallen aansprakelijk zijn. Dit noemt men risicoaansprakelijkheid. Als een boom in uw tuin omvalt op de woning van de buren, kunt u daarvoor aansprakelijk gesteld worden. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld als uw kinderen (onder de 14 jaar) iets doen waar schade door ontstaat of als uw hond een voorbijganger bijt.

Wanneer er een bv wordt opgericht, kan het belangrijk zijn dat er al uit naam van de vennootschap wordt opgetreden, voordat die daadwerkelijk actief is. Dit is toegestaan. Bestuurders mogen rechtshandelingen verrichten namens een bv in oprichting (bv io). Zo kan er bijvoorbeeld alvast een pand worden gehuurd of een lening worden afgesloten. 

Als een bv io zijn verplichtingen niet nakomt, dan zijn de bestuurders die de rechtshandelingen hebben verricht hoofdelijk aansprakelijk.

In de meeste gevallen verjaart de claim na 5 jaar. Voor een onrechtmatige daad geldt namelijk een wettelijke verjaringstermijn van 5 jaar. Die termijn begint te lopen op het moment dat de schade bekend is geworden en u weet wie daarvoor verantwoordelijk is. Ook voor een wanprestatie geldt in de meeste gevallen een verjaringstermijn van 5 jaar.

Als de tegenpartij de schade betwist, dan ligt de bewijslast bij de schuldeiser. Die moet kunnen bewijzen dat hij schade geleden heeft en dat de andere partij daarvoor aansprakelijk is. Dit is bijvoorbeeld mogelijk met foto’s, facturen voor reparatiekosten, een proces-verbaal, getuigenverklaringen en verklaringen van (schade)experts. De schuldeiser moet daarbij ook het bedrag dat hij eist, kunnen verantwoorden.

Als de tegenpartij de zaak betwist en de rechter de schuldeiser uiteindelijk in het gelijk stelt, dan zal de rechter de verliezende partij doorgaans ook veroordelen tot het vergoeden van de kosten van de rechtszaak.

Als u aansprakelijk wordt gesteld is het allereerst belangrijk om te bepalen of u daadwerkelijk aansprakelijk bent. Vindt u dat u niet aansprakelijk bent? Dan is het verstandig om juridisch advies in te winnen. Als u wel van mening bent dat u aansprakelijk bent, dan is het belangrijk om na te gaan of de schade wordt gedekt door uw verzekering. Als dat zo is, dan kunt u de verzekeraar inlichten. Die zal in de zaak in dat geval van u overnemen en in contact treden met de eisende partij. 

Valt de schade niet onder uw verzekering? Als de andere partij een redelijke schadevergoeding eist, dan is het verstandig om dit bedrag te betalen, voordat de kosten verder oplopen. Bent u het niet eens met het bedrag? Dan kunt u een jurist inschakelen om met de andere partij in gesprek te gaan. Als u er samen niet uitkomt zal de tegenpartij een gerechtelijke procedure moeten starten.